10نكته از دست نوشته شهيد چمران

10 نكته از دست‌نوشته شهيد چمران

يك بند، اين همه حرف؟!

متن زير يك بند از هزاران دست نوشته دكتر چمران بوده كه در اول سپتامبر 1961 در آمريكا به رشته تحرير در آمده و حاوي نكات جالبي است كه به آن مي‌پردازيم.

اي خدا، من بايد از نظر علم از همه برتر باشم تا مبادا كه دشمنان مرا از اين راه طعنه زنند. بايد به آن سنگ دلاني كه علم را بهانه كرده و به ديگران فخر مي‌فروشند ثابت كنم كه خاك پاي من هم نخواهند شد. بايد همه آن تيره دلان مغرور و متكبر را به زانو درآورم، آن گاه خود خاضع‌ترين و افتاده‌ترين فرد روي زمين باشم.

بررسي چند نكته:

1- اين متن قسمتي از يك مناجات است و نشان مي‌دهد كه ارتباط با خدا حتي در نوشتار نيز، جزئي از زندگي دكتر چمران است. او پس از برگشت از آمريكا با افتخار خطاب به مادر خود مي‌گويد: �اي مادر، بعد از 22 سال به ميهن عزيز خود بازمي گردم و به تو اطمينان مي‌دهم كه در اين مدت دراز حتي يك لحظه خدا را فراموش نكردم، عشق او آنقدر با تار و پود وجودم آميخته بود كه يك لحظه حيات من بدون حضور او ميسر نبود�.

جبهه علمي در عصر حاضر از مهمترين جبهه‌ها در نبرد با دشمن است. امروز جنبش نرم افزاري و نهضت توليد علم جايگاهي رفيع در پيشبرد اهداف ايران اسلامي دارد. اما اينچنين موضع و احساس خطر هوشمندانه‌اي در دوران اقامت درآمريكا فابل تامل است

2- اي خدا...

استمداد از نيروي لايزال الهي و توكل به خدا

3- من بايد...

مي دانيم نفس بر3 حالت است: مطمئنه، لوامه، اماره

آنچه كه منيت ناميده مي‌شود و بايد از آن حذر نمود، نفس اماره است. اما نفس مطمئنه، شخصيت و شاكله وجودي هر فرد است و اطمينان و اعتماد به نفس هر انسان در گرو آن مي‌باشد.

اتكال به خدا و اعتماد به نفس دو عامل موفقيت محسوب مي‌شوند. متاسفانه برخي بدون هيچ گونه تلاش و برنامه‌اي تنها با بيان �اميد به خدا� انتظار كسب نتيجه و موفقيت دارند و در صورت عدم موفقيت �قسمت� را توجيه كننده عدم موفقيت خود مي‌دانند. برخي نيز تنها عامل موفقيت را اتكاء به شخص خود مي‌دانند و توكل به منبع لايزال الهي را بسيار كم رنگ ديده و حتي خود را بي نياز از آن مي‌شمارند. به هر حال هر دو رويه ناقص است. دكتر چمران در اين بند ابتدا خود را به منبع وجود وصل كرده و سپس از اعتماد به نفس خود صحبت به ميان مي‌آورد كه تركيبي بسيار زيبا و تامل برانگيز است.

4- من بايد...

اين واژه حكايت از يك تصميم بزرگ دارد. انسانهاي بزرگ از اين كلمه بجا و بسيار استفاده مي‌كنند. �اين هدف بايد محقق شود�.

5- از نظر علم...

جبهه علمي در عصر حاضر از مهمترين جبهه‌ها در نبرد با دشمن است. امروز جنبش نرم افزاري و نهضت توليد علم جايگاهي رفيع در پيش برد اهداف ايران اسلامي دارد. اما اينچنين موضع و احساس خطر هوشمندانه‌اي در دوران اقامت درآمريكا قابل تامل است.

6- از همه برتر...

آرمان خواهي از بزرگترين خصيصه‌هاي نسل جوان است. اگر اهداف آرماني داريد ولي خود را توانمند نمي‌بينيد، هدفتان را كوچك نكنيد، خودتان را شناخته و توانمديتان را افزايش دهيد.

دكتر چمران در تمام دوران تحصيل، در ايران و آمريكا، شاگرد ممتاز بود. پايان نامه دكتري وي �باريكه الكترون در مگنترون كاتد سرد� تزي معتبر در زمينه هم جوشي هسته‌اي به شمار مي‌رود. بنا به گفته رئيس اسبق سازمان انرژي اتمي ايران �دكتر رضا امرالهي�، وي قطعا جزء صد نفر اول دنياست كه در رابطه با هم جوشي هسته‌اي به تحقيقات مفصلي پرداخته است.

7- تا مبادا كه دشمنان مرا از اين راه طعنه زنند...

دشمن شناسي و تقابل، نكته ديگري است كه در اين بند آورده شده است. دكتر مصطفي چمران خود را در اين باره مسئول مي‌داند و دغدغه دين و ميهن او را در خاكريز مبارزه قرار مي‌دهد. ضمنا توجه شما را به اين نكته جلب مي‌كنيم كه اين متن در سال 1339 نوشته شده است و نه بعد از انقلاب.

متاسفانه در بسياري ازمنه و اعصار همراهي علم و اخلاق به تيرگي گراييده كه موارد عيني آن در عصر حاضر در خاطره مردم دنيا ثبت شده است. ايجاد نظامهاي سياسي مختلف كه به رغم بهره بري از علم و فناوري، اخلاق انساني و حقوق بشر را زير پا مي‌گذارند گواهي بر اين مدعاست.

8- .... علم را بهانه كرده و به ديگران فخر مي‌فروشند، ثابت كنم كه خاك پاي من هم نخواهند شد.

همه امروز شاهديم كه مورد فوق در حال وقوع است و حتي غرب با استفاده از برتري علمي، تهاجم فرهنگي وسيعي را شروع كرده است. در عصر امروز به وضوح شاهديم كه در خيلي مواضع از علم، انسانيت را زير پا گذاره‌اند.

دكتر مصطفي چمران راه حل مشكل فوق را افزايش توان علمي مي‌داند و آرمان خويش را نيز چنان تفسير مي‌كند كه دشمن خاك پاي او هم نشود.

9- .... تيره دلان مغرور و متكبر ....

10- .... تيره دلان مغرور و متكبر .... آنگاه خود خاضع‌ترين و افتاده‌ترين فرد روي زمين باشم.

وباز يك تضاد زيبا وقابل تامل ديگر، ما را به فكر فرو مي‌برد كه مردي اينچنين از موضع غرور و اعتماد به نفس، دشمن را زبون و حقير به زير مي‌كشد و آنگاه از خدا مي‌طلبد كه خود قرباني غرور و تكبر نشود.

روحش شاد و يادش گرامي

سه شنبه 31 خرداد 1390 - 9:35:06 AM